Risicomanagement kan helpen bij het verbeteren van de prestaties van een organisatie. ISO 31000 is een richtlijn waarin kort de relevante onderdelen van risicomanagement staan beschreven. De laatste jaren is ISO 31000 hét mondiale referentiekader voor ‘goed’ risico- management geworden. De richtlijn is populair omdat daarin kort de meest relevante facetten van risicomanagement staan.
ISO 31000 kan worden toegepast in heel verschillende situaties. Voor bedrijfsbreed risicomanagement (ERM). Maar ook voor strategische en operationele risico’s, in projecten en voor alle typen organisaties. Het concept van risicomanagement volgens ISO 31000 was ook een belangrijke input voor de nieuwe generatie ‘risk-based’ managementsysteemnormen. Zoals ISO 9001, kwaliteitsmanagement, 14001 milieumanagement en 45001, gezond en veilig werken.
Risk-based denken
Deze editie is nog duidelijker en toegankelijker voor iedereen die met risicomanagement aan de slag wil. De definitie van risico in ISO 31000 luidt: effect van onzekerheid op het behalen van doelstellingen. Risicomanagement is daarmee een hulpmiddel om bedreigingen en negatieve effecten te beheersen en kansen en positieve effecten te benutten. Zo kan het de prestaties van een organisatie, project of product verbeteren. In ISO 31000 is het nieuwe centrale doel van risicomanagement dan ook “het realiseren en beschermen van waarde”. De 8 principes die de richtlijn opnieuw geformuleert, ondersteunen dat doel. Maar er is meer veranderd ten opzichte van de vorige editie.
Beperkt aantal definities
Het aantal definities is beperkt tot degene die nodig zijn om het risico-concept goed te beschrijven: oorzaak, gebeurtenis, kans en effect en beheersmaatregelen. Alle overige definities komen in de nieuwe versie van ISO Guide 73.
De rol van het topmanagement
Er is meer aandacht voor de rol van het topmanagement. Dat moet ervoor zorgen dat risicomanagement geïntegreerd wordt in alle activiteiten en besluitvormingsprocessen van de organisatie. En daarmee dat het onderdeel wordt van de governance van de organisatie. Daarom staat in het hoofdstuk over het raamwerk voor risicomanagement, een aparte paragraaf over de inbedding van risicomanagement in de organisatie.
Duidelijke beschrijving van het proces
De beschrijving van het risicomanagementproces in relatie tot het raamwerk is veel duidelijker. Er staat helder wat moet worden meegenomen bij het bepalen van de scope van het proces. En ook in welk opzicht het noodzakelijke inzicht in de context verschilt van dat op organisatieniveau. Bijvoorbeeld meer specifieke omstandigheden, stakeholders, van toepassing zijnde wetgeving, en subdoelen. Hierdoor wordt het vaststellen van de criteria voor het evalueren van risico’s ook beter ingekaderd.
Aandacht voor rapportage
Er is aparte aandacht voor het rapporteren van de resultaten van risicomanagementprocessen. Dit is afhankelijk van de specifieke belangen en informatiebehoeften van stakeholders. Ook hier ligt een nieuwe link met de governance van een organisatie.
Teaser voor de organisatie
Over het geheel is de tekst gestroomlijnd. Ook functioneert ISO 31000 nog meer dan voorheen als ‘teaser’ voor een organisatie en de directie om met risicomanagement aan de slag te gaan. Overigens ontwikkelt de betreffende ISO-commissie momenteel een handboek. ISO 31000 is nog steeds een richtlijn en daarom niet bedoeld of geschikt voor certificatie. Maar het concept kan wel goed worden gebruikt om het risk-based denken in kwaliteits- of milieumanagement te versterken.