In een advies stelt de Hoge Gezondheidsraad (HGR) dat er meer aandacht moet zijn voor de mentale gezondheid in de aanpak van de crisis. Daarin is ook een belangrijke rol weggelegd voor de preventiediensten.
Mentale gezondheid en covid-19: onrust regeert
Her en der verschijnen er alarmerende berichten over het mentale welzijn van de bevolking. In mei 2020 kwam de Hoge Gezondheidsraad (HGR) al met een eerste advies naar buiten over de mentale impact van de coronapandemie op de algemene bevolking, inclusief gezondheidswerkers en kwetsbare groepen.
Sindsdien zijn er in België heel wat studies opgezet om beter rekening te kunnen houden met de mentale impact van de crisis. De groep Geestelijke Gezondheid van de HGR houdt een dynamische inventaris bij van de beschikbare nationale gegevens en werkt deze op regelmatige basis bij (Belgian Mental Health Data Repository).
Een blik op het terrein
De HGR ging aan de hand van een gestructureerde methodiek in gesprek met 149 professionals, waaronder geestelijke gezondheidszorgmedewerkers, vrije beroepsbeoefenaars, directeurs en coördinatoren van verzorgingshuizen en -netwerken, onderzoekers, academici en mensen die betrokken zijn bij welzijn op het werk, en met 46 patiënten en mantelzorgers.
7 aandachtspunten
Uit de enquête kwamen 7 aandachtspunten naar voor.
- In deze crisis wordt onvoldoende rekening gehouden met de geestelijke gezondheid. Dit is overduidelijk in het licht van het huidige klimaat, maar de HGR stelde dit al in mei 2020 aan de kaak.
- Een duidelijke visie op de perspectieven en een globale en gecoördineerde aanpak van de crisis door de autoriteiten ontbreekt Niemand weet waar we naartoe werken, terwijl geïsoleerde initiatieven en interpretaties zich vermenigvuldigen.
- Er is een gebrek aan erkenning aan voor het werk dat door de professionals in de geestelijke gezondheidszorg wordt verricht. Zij voelen zich buitenspel gezet in een sector waarin in het verleden te weinig werd geïnvesteerd en in een context die bijzonder moeilijk en angstwekkend wordt ervaren.
- De toegang tot voldoende, duidelijke en betrouwbare informatie verloopt moeilijk. Inconsistenties en tegenstrijdigheden tussen deskundigen zijn schering en inslag, wat tot grote chaos in de media leidt en een klimaat van angst en schuld in stand houdt.
- De meest kwetsbare mensen hebben niet de aandacht gekregen die zij verdienen. Hieronder vallen groepen met een lagere sociaaleconomische status en patiënten met chronische ziekten, waaronder psychische stoornissen.
- Ons natuurlijk aanpassingsvermogen staat onder grote druk. Er moet meer ingezet worden op het versterken van de autonomie en de veerkracht van het individu.
- Er is nood aan instrumenten om de geestelijke gezondheidssituatie en de behoeften van de bevolking objectief te beoordelen.
Wat moet er gebeuren?
De HGR werkte in het advies ook een aantal verbeterpunten uit:
- Zorg voor meer erkenning voor geestelijke gezondheid en steun voor de sector
- Ontwikkel een efficiënte en geharmoniseerde communicatiestrategie
- Maak van werken een hefboom voor het mentaal welzijn, ondersteund door de preventiediensten
Rol voor preventiediensten
De bestaande structuren dienen volgens de HGR ingezet te worden bij het voorkomen en opsporen van mentale gezondheidsproblemen op de werkplek. De ervaring uit eerdere crisissen leert dat dergelijke investeringen het herstel van de werkgelegenheid ten goede komen bij afloop van de crisis. De HGR ziet hierin een belangrijke rol voor de preventiediensten.
Advies herzien
Het herziene advies dat de HGR recent uitbracht bevat een update op basis van deze database, de internationale literatuur en de resultaten van een Delphi-studie.
? Op maandag 22 maart organiseert de HGR een online webinar waarin de aanbevelingen van het advies verder toegelicht worden (informatie volgt via de website).
Prenne 57
We zitten sinds maart 2020 in een ongewone situatie. Thuiswerk is de nieuwe norm. Dit in combinatie met een aantal sectoren die verplicht moesten sluiten, maakt dat we ons onrustig en angstig voelen. We kijken hoe mensen reageren op dergelijke situaties en zoeken naar mogelijke oplossingen. De panelstudie bij meer dan 6000 werknemers peilde hoe medewerkers zich voelen op het werk. De belangrijkste factoren worden besproken in een sessie op Prenne 57 met Lode Godderis, Professor Arbeidsgeneeskunde (KUL-IDEWE)
Meer informatie
- TEAM-OUT: Hoe verbonden is de thuiswerker? | Veiligheidsnieuws
- Omgaan met stress in tijden van corona | Prebes Kenniscentrum
- Hoe hou je medewerkers veerkrachtig tijdens corona? | Prebes