Zuurstof wordt in vele industrietakken gebruikt. Maar het heeft ook een grote 'energie-inhoud' als oxidatiemiddel en brandbevorderaar. We bespreken hieronder het vervoer van zuurstof via pijpleidingen, het vermijden van het in contact komen met koolwaterstoffen en vetten, codes van goede praktijk van EIGA & incidenten met brandbevorderaars.
Zware ontploffing in Temse
Dat zuurstof een grote 'energie-inhoud' heeft, bewees de zware ontploffing in Temse op 26 december 2020 van een hogedruk zuurstofgasleiding.
Zuurstof via pijpleidingen
Gassen, zoals zuurstof, kunnen bij de eindverbruiker zowel aangeleverd worden via vrachtwagens, trailers of pijpleidingen. Bij grote gebruikers, zoals staalbedrijven, gebeurt de aanvoer meestal met pijpleidingen. Waarom? Omdat dit economisch het voordeligste is, het is een veilig vervoersmiddel en het houdt veel vervoer op de baan weg. Dergelijke leiding was recent geïntegreerd in een pijpleidingennetwerk en verbond o.a. ArcellorMittal Gent (lees hier het VRT-bericht). De bouwkundige uitdagingen van het tracé wordt geïllustreerd in het magazine GWW.
De Nederlandse publicatie PGS9 beschrijft mooi hoe zuurstof kan opgeslagen worden. Ook EIGA (zie verder) heeft goede publicaties.
Beton i.p.v. asfalt
Zuurstof wordt ook gebruikt voor het beademen van patiënten. Als oxidatiemiddel en brandbevorderaar reageert het met vetten en andere koolwaterstoffen. Zo kan het ontbranden en brand bevorderen. Daarom worden laad- en loszones van vloeibare zuurstof nooit geasfalteerd maar altijd uitgevoerd met beton. Zuurstof kan onder verschillende vormen voorkomen en ingedeeld worden voor het vervoer ervan.
- Als samengeperst gas (UN1072)
- Als sterk gekoeld en vloeibaar gemaakt gas (UN1073)
Een artikel verschenen in Veiligheidsnieuws 198 illustreert op een educatieve manier de gevaren van industriële en medische gassen.
Europese Industriële Gas Organisatie (EIGA)
Deze en andere maatregelen, richtlijnen en codes zijn te vinden op de website van de Europese Industriële Gas Organisatie (EIGA). Als je in de zoekfunctie “oxygen” invult, dan verkrijg je 47 publicaties over zuurstof. 7 hebben te maken rond medische zuurstof. Er is ook een e-learning rond zuurstof.
Het brandbevorderingsrisico van medische zuurstof voor patiënten werd recent ook geïllustreerd doordat een ziekenwagen uitbrandde, waarover ook Prebes berichtte. Daarom mogen patiënten, niet enkel voor hun gezondheid, maar ook o.w.v. brandrisico’s nooit roken bij het gebruik van medische zuurstof. Lees hierover meer op Brandweer.nl.
Hoge energie-inhoud
Niet enkel oxiderende stoffen zoals zuurstof hebben een hoge energie-inhoud, maar ook explosieven en meststoffen met een hoog percentage ammoniumnitraat. Als zulke stoffen in contact komen met hitte- en ontstekingsbronnen of koolwaterstoffen, kan dit leiden tot explosies. Denk maar aan de massa-explosie van meststoffen in Beiroet in augustus 2020. Lees er hier meer over.