In iedere editie van Veiligheidsnieuws licht telkens iemand anders zijn/haar ‘welzijnalfabet’ toe in een vaste rubriek. Zo krijgen we een unieke kijk op het welzijn of de preventie van de geïnterviewde. In deze jubileumeditie van Veiligheidsnieuws komt Danny De Baere, de inhoudelijke bezieler het Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk (BeSWIC) en lid van de redactieraad Veiligheidsnieuws aan de beurt. Op BeSWIC is zeer veel vernieuwende welzijnsinformatie te vinden over risico’s binnen de diverse sectoren.
A | Antigifcentrum
Inslikken van (waspoeder) pods, CO-intoxicatie, giftige paddestoelen. Het zijn maar enkele voorbeelden van intoxicaties in het dagelijkse leven, waarbij je sedert 1963 voor telefonische informatie op het nummer 070/245245 terecht kan bij het Antigifcentrum. Artsen van het Antigifcentrum waren bovendien al diverse keren spreker op een Prenne.
B | Beknellingsgevaar
Ieder jaar zijn er in België beknellingen met hoogtewerkers (al of niet met dodelijke afloop). Het onderzoeksproject nr 960 en 961 van HSE gaf een mooi overzicht en door Ipaf werd dit risicoveld uitvoerig onder de aandacht gebracht. Ondertussen bieden verschillende constructeurs technische oplossingen gaande van naderingsalarmen en -afschakeling of kooien om beknelling in de hoogte te vermijden.
C | Contracteranto
Dit online woordenboek van werkgerelateerde en veiligheidsgerelateerde terminologie in de bouw-, chemie-, staal- en zorgsector is operationeel sinds 1 december 2013 en in 7 talen beschikbaar. In de transportsector was voorheen “transperanto” operationeel. Beide (vertaal) instrumenten worden naast “communicatie met beelden” nog te weinig in de praktijk gebruikt voor anderstaligen en laaggeletterden en was een reden om er een thema aan te wijden in Veiligheidsnieuws 198.
D | Duty of care
Het instaan voor het welzijn van werknemers in het buitenland wordt omschreven als “Duty of Care”. Dit is ruimer dan reisgeneeskunde, waarvoor het Instituut voor Tropische Geneeskunde een grote faam heeft. Het VBO heeft hierover een gids uitgegeven naar aanleiding van een studiedag in 2016.
E | Elektriciteit
Een noodzakelijke energiebron die niet altijd meer gegarandeerd is sedert het afschakelplan in 2014 en de discussie over het sluiten van de kerncentrales. Maar deze bron maakt ook jaarlijks slachtoffers, waarbij de stroom (ampère) een grotere boosdoener is dan de spanning (volt). Let op dat je een bepaalde veiligheidsafstand respecteert bij het werken in de buurt van hoogspanningsleidingen om overslag te vermijden.
F | Fedris
Sedert 2017 is dit de nieuwe benaming na de fusie van het Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO) en het Fonds voor Beroepsziekten (FBZ). Het herbergt ook het Asbestfonds en faciliteert het preventieprogramma voor lage rugpijn en de pilootprojecten burn-out.
G | Gevaren van (mest)gassen
Mestgassen bevat een verzameling van diverse giftige gassen, waarvan blootstelling aan waterstofsulfide er één van is. In vele sectoren zoals landbouw, rioolwerkers, chemische industrie, enz. komt dit risicoveld voor. Het meten vooraleer men (besloten) ruimten betreedt, is noodzakelijk, maar de praktijk verschilt sterk naargelang de sector.
H | H-zinnen
R en S-zinnen zijn vervangen door H en P-zinnen in de CLP regelgeving dat sedert 1 juni 2015 volledige uitwerking heeft gekregen. Diverse sensibilisatiecampagnes door diverse overheden zijn gevoerd inclusief de A0-conversieposter van de FOD WASO die iedere preventieadviseur op elke Prenne aan de stand van de FOD WASO kon bekomen.
I | Irata
De Industrial Rope Access Trade Association (IRATA) is een organisatie die wereldwijd de bedrijven groepeert die gespecialiseerd zijn in industriële touwtechnieken. Het geeft ook een aantal safety bulletins uit met leren uit ongevallen. En vergeet niet dat touwtechnieken beschreven staat in art. IV.5-16 t.e.m. IV.5-19 van de codex.
J | Journalisten
Sinds het opkomen van het internet zijn psychosociale risico’s en risico’s van externe aard niet onbelangrijke risicofactoren voor deze beroepsgroep. Alles moet vlugger gaan om als eerste een primeur te brengen. Verificatie van meerdere bronnen en nuancering moet soms wijken in de berichtgeving. Als preventieadviseur moeten we ook opletten dat we niet te vlug conclusies trekken maar dat we stevig gewapend met kennis en kunde onze gesprekpartners van ons advies overtuigen en zo invloed kunnen uitoefenen.
K | Koelkamers
Fruit wordt geconditioneerd bewaard onder vastgestelde temperatuurwaarden en luchtsamenstellingen (met verminderd zuurstofgehalte) voor een langere houdbaarheid. Deze koelruimten met een zeer laag zuurstofgehalte noemt men Ultra Low Oxygen-cellen (ULO). Dit risicoveld heeft al doden gemaakt (zoals bij gassen: zie hierboven) omdat de beschermingsmaatregelen ten gevolge van betreden van besloten ruimten niet correct toegepast worden. In 2017 voerde de AD TWW van de provincie Vlaams-Brabant- Limburg hierover een campagne.
L | Laden/lossen
Laden en lossen zijn de gevaarlijkste activiteiten binnen een transportcyclus. CEFIC en ECTA hebben in het kader van Responsible Care diverse gidsen opgesteld voor de logistieke sector. Ook transperanto (zie hierboven) was een initiatief van hen.
M | Methoden voor reinigen brandweerpakken: Ministeriële Omzendbrief
De laatste jaren is het verhoogd kankerrisico van de brandweerman in de pers gekomen. In 2015 was er een Ministeriële Omzendbrief betreffende de interventiekledij. Hierbij moet (globaal) ingezet worden op goede hygiënepraktijken, waarbij het reinigen van brandweerpakken één van de aspecten is. Zowel water als chemisch reinigen zijn mogelijke methoden naast het logistiek beheer van de brandweerpakken.
N | Nieuwsbrief
Sedert 2018 heeft BESWIC ook een nieuwsbrief waarbij de belangrijkste blogberichten, evenementen en ander welzijnsinformatie periodiek worden vermeld. Wie heeft zich nog niet ingeschreven?
O | Overvloed
Onder de letter “O” is een overvloed van thema’s verschenen: onderzoek van ongevallen, OiRA, onkruidbranders, oorlogsmunitie (zie ook WOI hieronder), ontploffingsgevaar bij oppompen van banden en opblaasbare rioolafsluiters om er maar enkele te noemen.
P | Pizzabezorgers, postuitreikers en pakjesbezorgers
Dit zijn activiteiten die gebruik maken van tweewielers als arbeidsmiddel. Ze staan bloot aan allerlei welzijnsen verkeersrisico’s. Ze kunnen ons ook ergeren als ze laveren door het verkeer of als ze op het fietspad stilstaan of een rijstrook innemen. Wederzijds respect is ook de boodschap in 3 filmpjes van Go4circle rond veiligheid van afvalophalers.
Q | Quarantaine
In het kader van de wereldwijde handel en dus het mondiale transport worden ISPM15 paletten gebruikt als een vorm van “quarantaine” maatregel om het ongewild invoeren van niet-inheemse species te vermijden. Begassing is een andere maatregel om ongewenste diertjes te bestrijden.
R | Re-integratie
Naast het verschijnen van de codex, beheerste het re-integratieverhaal 2017 en zal dit ook nog de volgende jaren het preventielandschap (en de Prennes) overheersen. Nadat we de indeling van A tot en met D reeds kenden om bedrijven in te delen (ook gelinkt aan het niveau van een preventieadviseur), kennen we ook de besluiten A tot en met E in het kader van re-integratie.
S | Sensibilisatie van spoorwegrisico’s
Het Onderzoeksorgaan voor Ongevallen en Incidenten op het Spoor onderzoekt onafhankelijk van andere actoren spoorwegongevallen met als doel te leren uit deze ongevallen. Maar er zijn nog andere organisaties die sensibiliseren, zoals Infrabel met de “spoorlopers” en de campagne Max van de Unie van Aannemers van Spoorwegwerken die met 4 affiches wijst op enkele spoorwegrisico’s.
T | Technostress
We zijn constant geconnecteerd en willen of moeten altijd bereikbaar zijn. Maar dit bezorgt ons ook stress als vorm van psychosociaal risico. Met de wet van 26 maart 2018 betreffende de versterking van de economische groei en de sociale cohesie wordt het aspect deconnectie en gebruik van digitale communicatiemiddelen bespreekbaar gemaakt in het CPBW.
U | Uitzendarbeid
Preventie en Interim (P&I) is de veiligheidsorganisatie van de uitzendarbeid. Ze zijn ook initiatiefnemer van de website achter de werkpostfiche. In 2018 werd hun website vernieuwd en is er een Europese SLIC handhavingscampagne bij de interimsector. De directrice van P&I maakte in het verleden ook een vermakend welzijnsalfabet.
V | Vuilbakongeval
De modernisatiecampagne liften poogt het aantal ongevallen met liften te voorkomen. Toch zijn er nog “vuilbakongevallen” bij niet gemoderniseerde liften met één enkele liftdeur. Onlangs werd nog een apothekeres en haar vennootschap aansprakelijk gesteld voor een dodelijk ongeval van een stagiaire in 2016.
W | WOI
2018 staat in het teken van 100 jaar einde van WOI. Dovo krijgt jaarlijks nog zo een 3000 oproepen voor niet ontplofte bommen (al of niet met chloorgas of yperiet erin) in de Belgische ondergrond. Met detectoren kunnen deze oorlogsprojectielen in kaart gebracht worden door explosievenopsporingsbedrijven. Een niet te vergeten aspect in de VGM-plannen bij bouwcoördinatie.
X en Y
Online kan een mooie kaart gedownload worden over de roadmap “from Accidents to Zero” van Edwin Stoop over het boek van Andrew Sharman omtrent veiligheidscultuur in 26 hoofdstukken. De letters verwijzen naar “You” (jij die verantwoordelijk bent voor je veiligheid) en de “X-factor”.
Z | Zero
Vorig jaar werd Vision Zero op het wereldcongres gelanceerd en werd dit tevens door Prebes ondertekend.