Een werknemer doet zijn veiligheidsschoenen niet aan, ook al heb je hem er al meermaals op aangesproken. Afspraken en regels worden in de wind geslaan, wat leidt tot onveilige situaties. Wat doe je daaraan?
Ik, ik, jij, wij
Het daadwerkelijk veranderen van het gedrag van een medewerker of team kun je bereiken door het ik-ik-jij-wij-model toe te passen. Dit model vergt wel meer vaardigheden dan alleen het uitspreken van de woorden, maar het is een krachtig middel om hardnekkig onveilig gedrag aan te pakken. Door het toepassen van het model, roep je minder weerstand op bij de ander en is de kans groter dat je boodschap echt aankomt.
Maar eerst… kennis!
Het ik-ik-jij-wij-model is vooral goed toepasbaar wanneer medewerkers een herhalend gedragspatroon laten zien dat onveilige situaties oplevert. Wanneer er kennis is over de risico’s en de beheersmaatregelen bij de werknemer, dan is het model een goed aanspreekmodel om de verantwoordelijkheid voor het oplossen van de situatie bij de ander te leggen.
De 4 stappen van het ik-ik-jij-wij-model
Stap 1: Ik hoor, ik zie
Observeer de medewerker en vertaal wat je ziet in feitelijkheden (geen interpretaties):
“Ik zie dat je de veiligheidsbril wel gebruikt als ik langsloop. Maar als ik weg ben zet je hem weer af.”
“Ik zie dat als ik het agendapunt veiligheid inbreng, jij begint te zuchten.”
“Ik zie dat je de machine niet veiligstelt voordat je met je hand erin gaat.”
Stap 2: Dit doet het met mij
Zeg wat het gedrag van die ander met jou doet, hoe het voor jou voelt. “Wat het met mij doet …
… is dat ik bezorgd raak over jouw gezondheid. Want je kunt zo heel gemakkelijk zwavelzuur in je ogen krijgen en dat wil ik voorkomen.”
… is dat ik mij niet serieus genomen voel.”
… is dat ik voel dat ik boos word, want ik heb het je vanmorgen in de toolbox nog uitgelegd.”
Stap 3: Hoe is dat voor jou?
Stel de vraag: “Hoe is dat voor jou?”. Daarna geef je de ander de ruimte om te reageren. En die gaat gegarandeerd reageren. Wees oprecht geïnteresseerd in de ander door goed te luisteren en niet bezig te zijn met eigen gedachten, adviezen en oplossingen. Pas op, dit is moeilijker dan het lijkt!
De antwoorden die je krijgt, hebben te maken met belemmeringen, die ervoor zorgen dat die persoon niet het gewenste veilige gedrag kan laten zien. Gaat de ander in discussie of wijst hij naar anderen? Breng het gesprek dan bij hem terug: het gaat over hem en niet over die ander. Zorg ervoor dat het gesprek altijd respectvol is.
Stap 4: Ombuigen naar acties
Onthoud de argumenten die de ander geeft in stap 3. Buig deze argumenten samen om naar heldere acties die direct de belemmeringen oplossen. Maak concrete afspraken. Leg vooral de verantwoordelijkheid bij de ander neer over wat er gaat gebeuren.
Meer weten?
- Werken aan veiligheidsgedrag op lange termijn? Organiseer een veiligheidsdag! | Prebes
- De mens als sociaal dier... En de implicaties op de werkvloer | Prebes