De coronacrisis: wat als medewerkers naar risicogebied reizen?

Omdat het coronavirus nog steeds wereldwijd woedt, heeft de federale overheid enkele maatregelen getroffen voor wie deze zomer op reis gaat. Wat moet je als werkgever weten?

Vertrekken versus terugkeren

Buitenlandse Zaken maakt bij niet-essentiële reizen een onderscheid tussen de heenreis naar de reisbestemming en de terugreis naar België, en werkt bij de twee categorieën met drie kleurcodes.

Heenreis:

  1. Groen: reizen is mogelijk.
  2. Oranje: reizen is mogelijk mits quarantaine, een test of andere voorwaarden die zijn opgelegd door het land van bestemming.
  3. Rood: reizen is niet mogelijk of toegelaten. Vertrek je toch, dan kan je een boete oplopen.

Terugreis:

  1. Groen: geen probleem en geen bijkomende maatregelen. Werknemers kunnen weer aan de slag.
  2. Oranje: medisch onderzoek is aanbevolen.
  3. Rood: verplichte quarantaine en test.  

Check de up-to-date kleurcodes

Meldingsplicht?

Een werknemer is niet verplicht om jou op voorhand te melden naar welk land hij op reis zal gaan. Je kan er wel naar vragen, maar je medewerker hoeft jouw vraag niet te beantwoorden. Probeer toch open te communiceren. Weet wel dat je een werknemer niet kan verbieden om op reis te vertrekken. Vermoed je dat jouw werknemer naar een risicozone afreisde? Stimuleer hem dan om contact op te nemen met de arbeidsarts.

Wat kan een werkgever doen bij de terugkeer van de werknemer uit een rode zone?

Indien een werknemer is afgereisd naar een bepaald gebied terwijl dat werd verboden door de overheid en hij als gevolg hiervan in quarantaine moet na terugkeer, heeft hij zich niet gedragen als een normaal zorgvuldige persoon. Overmacht kan dan niet worden ingeroepen als oorzaak van schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Zo kan de werknemer zich niet beroepen op overmacht in geval van een quarantaine na een niet-essentiële reis naar een gebied met een “rode kleur” of buiten Europa, aangezien deze reis verboden was. 

  • Is thuiswerk mogelijk? Dan kan jouw werknemer gedurende die twee weken aan de slag blijven en zijn normale loon ontvangen.
  • Je kan ook overeenkomen dat de werknemer vakantiedagen of verlof zonder wedde opneemt.
  • Wanneer de werknemer zijn arbeidsovereenkomst niet kan uitvoeren omwille van de quarantaine en geen andere oplossing (telewerk, vakantiedagen of verlof zonder wedde opnemen) mogelijk is, zal de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst feitelijk worden geschorst gedurende de periode van quarantaine. Dat wil zeggen dat de werknemer geen recht heeft op loon en dat zijn afwezigheid niet gedekt is door een wettige schorsingsoorzaak.
  • Biedt de werknemer zich in voorkomend geval alsnog aan op de arbeidsplaats gedurende de periode van quarantaine (schending van de quarantaine verplichting), dan is de werkgever gerechtigd om hem de toegang tot de arbeidsplaats te ontzeggen. De arbeidsovereenkomst blijft in dat geval geschorst zonder recht op loon.  

Kan een werkgever een werknemer verplichten om professioneel te reizen naar een verboden gebied of een gebied met een verhoogd risico ?

De werkgever dient zich in de keuzes die hij maakt, meer in het bijzonder de professionele reizen die hij zijn werknemers laat maken, steeds te laten leiden door de algemene preventiebeginselen uit artikel 5 van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk. In het licht van de algemene preventiebeginselen zal hij de afweging moeten maken of de verplaatsing al dan niet essentieel is en hoe de risico’s zo veel mogelijk kunnen worden beperkt.

Na terugkeer uit een verboden zone of een zone met verhoogd risico, waar de werknemer in opdracht van de werkgever naartoe is afgereisd, zal de werkgever de passende maatregelen moeten nemen. De werknemer zal zich desgevallend in quarantaine moeten plaatsen. Indien mogelijk zal hij zijn werkzaamheden in het regime van telewerk kunnen verderzetten. Is telewerk niet mogelijk, dan zal de werknemer zich kunnen beroepen op een wettige schorsingsoorzaak.

Kan je een werknemer verplichten om in quarantaine te gaan?

Reisde een medewerker naar een oranje zone af en vertrouw je het niet helemaal? Je kan dan enkel waakzaam zijn en je werknemer aansporen om zich te laten testen, maar je kan hem niet verplichten om in quarantaine te gaan.

Kan een medewerker zichzelf uit voorzorg in quarantaine plaatsen?

In principe wel, maar hij zal zijn afwezigheid steeds moeten verantwoorden. Als werkgever heb je dan drie opties:

  • Is thuiswerk mogelijk? Dan kan jouw werknemer gedurende die twee weken aan de slag blijven en zijn normale loon ontvangen.
  • Is thuiswerk niet mogelijk? De werknemer vraagt dan bij zijn huisarts een quarantaine-attest en kan onder bepaalde voorwaarden een uitkering tijdelijke werkloosheid wegens overmacht door de coronacrisis ontvangen (zie ook hoger: terugkeer uit rode zone).

  • Je kan ook overeenkomen dat de werknemer vakantiedagen of verlof zonder wedde opneemt.

Meer informatie

[bron: Liantis, FOD WASO]