Prebesser in de kijker: Eddy Eyckmans

Een preventieadviseur met veel ervaring heeft veel boeiende dingen te vertellen. Wanneer we Eddy Eyckmans vragen of hij opnieuw preventieadviseur zou worden, is het antwoord ja. Het is nu eenmaal een boeiende job! Hij betreurt de dodelijke ongevallen die nog steeds (kunnen) voorvallen, maar is tevreden over de grote vooruitgang binnen het domein van preventie

Wie is Eddy?

Eddy Eyckmans is sinds 2005 Group Health & Safety Manager bij Borealis. Tussen 1990 en 2005 werkte hij als preventieadviseur, milieucoördinator, bewakingsverantwoordelijke, vertrouwenspersoon en Hoofd Interne Preventiedienst voor Borealis Beringen. Eddy heeft 38 jaar ervaring in de wereld van veiligheid, gezondheid en milieu en was in een vorig leven ook nog actief bij LVM, Tessenderlo Chemie en Teepak. Hij is veiligheidskundige niveau I, milieucoördinator A en volgde diverse internationale opleidingen in verband met VGM. Binnen Prebes was hij lid van de werkgroep Milieu en zetelde hij een aantal jaren als specialist in de Commissie Consumentenveiligheid. Tussen 2004 en 2010 was hij Voorzitter van het Provinciaal bestuur Limburg. Daarna werd hij bestuurder – lid van het dagelijks bestuur en hield hij zich voornamelijk bezig met de financiële gezondheid van de vereniging. Dit mandaat heeft hij uitgeoefend tot april 2020.

Verander de dingen die je kan en wil veranderen.
Erger je niet aan de dingen die je niet kan veranderen.
Zie het verschil tussen 1 en 2”, het kan je veel negatieve energie sparen.

Hoe lang ben je preventieadviseur (geweest)?

Al heel lang. Ik ben onmiddellijk van de schoolbanken als stagiair begonnen op de veiligheidsdienst van Tessenderlo Chemie eind 1978.

Welk parcours heb je afgelegd om te geraken waar je nu bent?

Wat mijn werk betreft, ben ik na de stage als diensthoofd veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen (DVGV) (een naam die velen zich al niet meer zullen herinneren), begonnen bij Teepak Productie NV in Lommel. Daar heb ik bijna elf jaar gewerkt en dan raak je wat uitgekeken. Daarom heb ik de stap gemaakt naar Neste Chemicals NV in Beringen, wat dichter bij de deur en in volle groei. Daar ben ik gestart als safety supervisor en na 5 jaar DVGV geworden (ondertussen was het bedrijf omgevormd naar Borealis Chemicals NV). Ik kreeg ook de rol van milieucoördinator erbij en werd lid van het internationale audit team. Na 15 jaar maakte ik de overstap naar de groepsorganisatie, eerst als Group Business HSE manager om kort daarna een nieuwe rol van Group Health and Safety manager op te nemen, finaal verantwoordelijk voor het beleid over 17 locaties. Momenteel ben ik aan het afbouwen in een halftijdse job als Governance HSE manager.

Prebes heb ik altijd als een hobby betiteld. Ik startte er als provinciaal bestuurslid Limburg in 1998 en werd provinciaal voorzitter in 2004. Tot april 2020 was ik lid van de Raad van bestuur.

Wat is het meest frappante dat je in je carrière als preventieadviseur tegenkwam?

Ondanks alles wat je als preventieadviseur doet, met de inzet en hulp van iedereen, gebeuren er toch nog dodelijke ongevallen. Het gevaar schuilt daarbij vaak in een klein hoekje.

Vanuit mijn groepsrol heb ik de laatste 10 jaar 3 dodelijke ongevallen onderzocht in onze vestigingen in Oostenrijk en Zweden. Een banale val van een trap kan fataal aflopen. Besloten ruimte ligt natuurlijk anders en hoewel we ervan uit gaan dat iedereen deze risico’s kent is dit niet noodzakelijk zo voor derden. Argon is een edelgas (net als helium) maar werkt even verstikkend als stikstof in een besloten ruimte. Dat bij werken op hoogte valbeveiliging noodzakelijk is weten we ook allemaal, toch kan ook hier één moment van onoplettendheid verkeerd aflopen.

Waar heb je tot hiertoe het meest voldoening uit gehaald?

De vooruitgang die we toch met zijn allen gemaakt hebben. Er gebeuren minder ongevallen, de werkplaatsen zijn een stuk veiliger, meer aandacht voor veiligheid, gezondheid en milieu maar ook voor psychosociale aspecten en ergonomie.

De verplichte opleidingen en bijscholingen voor preventieadviseurs en milieucoördinatoren (toch wel wat uniek binnen Europa) hebben hier zeker toe bijgedragen. De welzijnswereld trekt ook meer jonge mensen aan en het aantal vrouwelijke preventieadviseurs neemt toe. Dit was duidelijk anders 40 jaar geleden. Toen was er alleen sprake van (on)veiligheid en werd de rol van DVGV vaak als een einde loopbaan activiteit gezien.

Binnen Prebes was het mooi om in 2019 door de Raad van bestuur voorgedragen te worden tot “Eredeken van de arbeid voor de sector welzijn”. Spijtig genoeg kan de vereniging maar één kandidaat voordragen. Er zijn nog andere preventieadviseurs die hiervoor in aanmerking komen. Voor een stuk zie ik het namens de vereniging dan ook als een erkenning voor hen.

Welke bronnen (websites, boeken, collega’s) consulteer je het meest?

Sinds ik naar de groepsorganisatie ben gegaan zoek ik vooral Engelstalige informatie. Gelukkig is dit een wereldtaal en kan je op het web heel wat informatie vinden. Uitdaging hierbij is wel vaak “is dit nu allemaal ook de correcte info” vandaar dat je verschillende bronnen moet raadplegen.

Daarnaast blijven contacten met collega’s belangrijk. We zijn vaak het wiel aan het heruitvinden, waarmee ik wil zeggen dat er zoveel bestaat. Je moet alleen maar weten waar je het kan vinden. Prebes netwerk is hier zeer belangrijk. Als we er ooit in slagen om de kennis van onze +7000 leden te bundelen, een nobele ambitie via het Prebes kenniscentrum, blijven er nog weinig niet beantwoorde vragen over.

Als je kon teruggaan in de tijd, zou je dan opnieuw preventieadviseur worden? Waarom wel/niet?

Ik denk het wel. Uiteindelijk kom je als preventieadviseur in contact met de hele organisatie en alle medewerkers. Je hebt een goed zicht over de afdelingen heen, wie wat doet, wie je kan helpen, … en dat helpt om de problemen aan te pakken.

Als preventieadviseur heb je ook veel externe contacten gaande van collega’s in andere bedrijven, externe diensten, overheden, vertegenwoordigers, ... Het blijft een boeiende job en ik ken geen enkele preventieadviseur die tijd over heeft.

Wat zijn de belangrijkste evoluties die je de laatste jaren hebt gezien?

Over de jaren hebben we een verschuiving gezien van technische verbeteringen over zorgsystemen naar de mens toe.

In de laatste jaren zie ik vooral meer aandacht voor de sociale psychologie. Deze wetenschappers worstelen met dezelfde vragen “waarom doen mensen de dingen die ze doen”.

Dat het grootste deel van onze dagelijkse beslissingen onbewust genomen worden komt toch wel confronterend over en dat we door zoveel verschillende factoren beïnvloed worden stemt tot nadenken. Ik verwacht er veel van.

Welk advies heb je voor jonge, startende preventieadviseurs?

De belangrijkste natuurlijk: geef nooit op. Ik heb het geluk gehad om altijd in de chemische industrie te werken waar veiligheid een evidentie is. Als veiligheid nog teveel als een kost aanzien wordt en de taken naar de preventiedienst afgeschoven worden is het een stuk moeilijker. Als je wil slagen moet je iedereen meekrijgen, te beginnen bij de top.

Bedrijven waar de preventieadviseur hoofd interne dienst deel uit maakt van het managementteam, doen het in het algemeen ook beter op het vlak van VGM.

Daarnaast, grijs is ook een kleur. Niet alles is zwart wit en als je altijd voor de volle 100% wil gaan dan kom je vaak met lege handen terug. Daarentegen als je al maar de helft bereikt van wat je voor ogen had dan heb je dat toch. Als je nadien nog eens de helft binnenhaalt zit je al op 75%, en zo verder natuurlijk.

Wat wil je nog graag delen?

Ik heb mijn medewerkers altijd 3 belangrijke regels meegegeven:

“Verander de dingen die je kan en wil veranderen”
“Erger je niet aan de dingen die je niet kan veranderen”
En dan de moeilijkste “Zie het verschil tussen 1 en 2”, het kan je veel negatieve energie sparen.

Verder, successen van vandaag zijn geen garantie voor morgen.

Veiligheid is geen evidentie maar iets wat je elke dag moet verdienen.