De sociale partners stelden gezamenlijk een nota op met een belangrijk aantal prioriteiten en accenten voor het welzijnsbeleid in de ondernemingen voor de komende jaren. Op basis van deze vaststellingen en documenten lanceert de Minister van Werk een nationaal actieplan ter verbetering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk 2022-2027.
Doelstellingen
Dit plan stelt de doelstellingen vast die we wensen te bereiken op het vlak van welzijn op het werk in de komende jaren en bepaalt een aantal specifieke uitdagingen voor de komende jaren.
Specifieke uitdagingen voor welzijn op het werk
- Telewerk
- Re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers
- Een wereld en arbeidsmarkt in verandering
Voorkomen van risico’s verbonden aan het werk
Een belangrijke doelstelling van dit nationaal plan bestaat erin om gezondheidsproblemen verbonden aan de uitvoering van het werk te voorkomen en te bestrijden. Werknemers worden geconfronteerd met een hele reeks risico’s die hun gezondheid in het gedrang kunnen brengen.
De komende jaren wil men extra aandacht besteden aan de volgende risico’s:
Coronapandemie
De generieke gids heeft inmiddels een structurele verankering gekregen in de codex over het welzijn op het werk en moet toelaten om sneller en meer proactief te reageren bij een (toekomstige) epidemie of pandemie door ervoor te zorgen dat werkgevers en werknemers hierop beter voorbereid zijn en weten wat ze moeten verwachten. Het vastleggen van een dergelijk structureel kader is ook in overeenstemming met het EU-kader waarin als één van de drie kernprioriteiten wordt ingezet op het verhogen van de paraatheid om te kunnen inspelen op actuele en toekomstige gezondheidscrises.
Afhankelijk van het verdere verloop van deze gezondheidscrisis en op basis van de input van de betrokken partijen zal deze aanpak verder geëvalueerd worden.
Blootstelling aan gevaarlijke chemische agentia
De Belgische procedure voor vaststelling van grenswaarden zal worden herzien, rekening houdend met de procedures die worden toegepast op Europees niveau, om een maximaal evenwicht te bekomen tussen enerzijds de gezondheidsoverwegingen en anderzijds de socio-economische aspecten. Er zal ook aandacht besteed worden aan de uitwerking van passende meetstrategieën en -methodes en er zal naar gestreefd worden dat er ook daadwerkelijk metingen worden uitgevoerd op de arbeidsplaats.
Psychosociale risico’s
In het kader van dit plan zal de mediacampagne die in november 2021 van start ging en in nauwe samenwerking met de FOD Sociale Zekerheid werd gevoerd, in 2022 worden voortgezet. Daarnaast worden in 2022 en 2023 subsidies toegekend aan sectorale primaire preventieprojecten om gespecialiseerde expertise op het gebied van psychosociale risico’s te ontwikkelen door meer aandacht te besteden aan specifieke arbeidsgerelateerde risico’s in diverse sectoren die in het bijzonder door de pandemie worden getroffen.
Ook de pilootprojecten ter preventie van burn-out die tot stand zijn gekomen op initiatief van de Nationale Arbeidsraad, spelen een belangrijke rol in de bestrijding van psychosociale risico’s. Daarnaast worden de pilootprojecten voor een innovatieve arbeidsorganisatie uitgerold.
Preventie van skelet- en spieraandoeningen
De skelet- en spieraandoeningen zijn één van de meest voorkomende werkgerelateerde gezondheidsproblemen. In 2022 wordt binnen de FOD een werkgroep opgericht, die parallel aan de werkzaamheden op het Europese niveau, zal onderzoeken hoe er in België een concreet wettelijk kader kan tot stand komen.
Vision zero arbeidsongevallen
In het kader van dit actieplan zal de administratie de wetgeving in verband met het gebruik van arbeidsmiddelen actualiseren. In een eerste fase zal de aandacht vooral gaan naar de procedure voor de aankoop van arbeidsmiddelen evenals het onderhoud en de controle van arbeidsmiddelen. Ook de bepalingen die betrekking hebben op heftoestellen, en die nog steeds deel uitmaken van het Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming (ARAB), zullen worden gemoderniseerd en aangepast aan de evoluties op technologisch vlak, zodat zij kunnen opgenomen worden in de codex over het welzijn op het werk.
Ook een verdere actualisering van de wetgeving in verband met brandpreventie is noodzakelijk.
In de bouwsector blijft het aantal arbeidsongevallen hoog, vaak met ernstige gevolgen. Om de veiligheid op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen te verhogen zal er in samenwerking met de sector en met Fedris gewerkt worden aan de preventie van arbeidsongevallen op bouwwerven.
Daarbij zal er bijzondere aandacht besteed worden aan werven waar werknemers verschillende talen spreken en de communicatie vaak moeilijk verloopt.
Om een goed preventiebeleid uit te bouwen, moeten ook lessen worden getrokken uit de arbeidsongevallen en incidenten die zich op de arbeidsplaats hebben voorgedaan. De administratie zal verder onderzoeken hoe de regelgeving ter voorkoming van ernstige arbeidsongevallen kan worden geoptimaliseerd. Op basis daarvan zullen voorstellen uitgewerkt worden die beter tegemoetkomen aan de realiteit op het terrein. Er zal ook werk worden gemaakt van een digitale databank van de omstandige verslagen die aan de Inspectie Toezicht Welzijn op het Werk worden bezorgd na elk ernstig arbeidsongeval.
De bescherming van dienstboden
In lijn met de nota van de HRPBW zullen we, in aanvulling op de uitgewerkte OiRa-tool, een reglementair kader vaststellen met een werkbare oplossing voor de bescherming van het welzijn op het werk van de dienstboden. In dit reglementair kader zal ook de rol van de externe diensten voor preventie en bescherming op het werk worden gepreciseerd.
Vertaling van het Europees strategisch kader
Dit plan omvat dan ook de vertaling naar het Belgische niveau van het Europees strategisch kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027 en de uitvoering van enerzijds het Regeerakkoord van 30 september 2020 en anderzijds de gezamenlijke prioriteitennota van de sociale partners van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk.
Evolutief karakter
Het heeft een evolutief karakter en zal jaarlijks besproken worden met de sociale partners van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. Dit laat toe om het nationaal actieplan bij te sturen, zodat er rekening kan gehouden worden met nieuwe uitdagingen en onvoorziene omstandigheden.