
Edwin is momenteel preventieadviseur en diensthoofd van de interne preventiedienst in het Algemeen Ziekenhuis Sint-Maria in Halle en deelt in deze aflevering zijn ervaringen over het voeren van een degelijk preventiebeleid in kleine ondernemingen. Zijn verhaal is doorspekt met realistische en herkenbare situaties die hij meemaakte als preventieadviseur bij onder andere een smederij, een jongerentheater en een bewakingsfirma.
Zaakvoerders van KMO's, die bijna 70-80% van de Belgische bedrijven uitmaken, moeten alle facetten van welzijn op het werk beheren inclusief de zeven welzijnsdomeinen net zoals grote bedrijven. Dit is complex omdat ze vaak meerdere rollen vervullen (operationeel, financieel) binnen een zeer kleine hiërarchische lijn en bovendien voldoende kennis moeten hebben van welzijn, veiligheid en gezondheid om werknemers optimaal te beschermen. De uitgebreide Codex-wetgeving maakt dit vaak niet gemakkelijk voor deze bedrijven aldus Edwin.
Veel bedrijfsleiders weten dan ook niet hoe ze moeten beginnen of aan welke vereisten ze moeten voldoen. Een effectief startpunt is de vraag: 'Waar droom je van voor jouw bedrijf qua veiligheid en welzijn?'. De antwoorden leiden volgens hem meestal tot de kern: veilige, gezonde en gelukkige werknemers wat de essentie vormt van risico's, gezondheid en psychosociaal welzijn. De impact van een arbeidsongeval in een KMO is echter gigantisch: het uitvallen van één op de vijf werknemers betekent een verlies van 20% van de werkkracht en is iets waar Edwin voor waarschuwt.
Bedrijven in België zijn ingedeeld in categorieën A tot en met D. C- en D-bedrijven vereisen geen gespecialiseerde preventieadviseur met een specialisatieniveau, maar de wetgeving stelt wel dat de zaakvoerder 'voldoende kennis' moet hebben. Deze kennis kan worden opgedaan via een basisopleiding van ongeveer acht dagen, wat aanzienlijk korter is dan de jaarlijkse basismodule voor preventieadviseurs niveau 1 en 2.
KMO's kunnen ondersteuning vinden via verschillende kanalen. De wetgeving stelt dat bedrijven met meer dan 20 werknemers een preventieadviseur moeten aanstellen, terwijl bij minder dan 20 werknemers de zaakvoerder zelf de preventieadviseur mag zijn, mits voldoende kennis. Externe diensten komen vaak maar één keer per jaar langs voor een bedrijfsbezoek. Vakorganisaties zoals Prebes, Unizo en Voka bieden echter diverse opleidingen en werkgroepen aan. Ook netwerkmomenten op bedrijvenparken zijn een bron van kennisdeling en samenwerking, waarbij bedrijven met vergelijkbare risico's samen oplossingen kunnen uitwerken. Dit alles om de KMO's te ondersteunen in hun preventiebeleid.
Vakorganisaties ondersteunen KMO's door basisdocumenten en templates (bijvoorbeeld via eigen kenniscentra) ter beschikking te stellen, waarmee zaakvoerders of hun preventie-adviseurs eenvoudig zelf aan de slag kunnen. Daarnaast organiseren zij opleidingen rond specifieke thema's zoals werken op hoogte of BA4/BA5, die cruciaal zijn voor de zaakvoerder.