Karolien Van Nunen ontwikkelde in het kader van haar doctoraat een nieuwe tool die alle aspecten in kaart brengt van de veiligheidscultuur in een organisatie. De tool levert een gedetailleerde score op per veiligheidscultuurdomein.
Kader voor veiligheidscultuur
Karolien Van Nunen werkte voor haar doctoraat een integraal en interdisciplinair kader voor een veiligheidscultuur in organisaties uit, eentje dat rekening houdt met de noden van het werkveld. Er hoort ook een evaluatie-instrument bij, een tool die ondernemingen een spiegel voorhoudt.
Meer dan incidenten vermijden
Tijdens haar doctoraatsonderzoek focuste van Nunen op de veiligheidscultuur in organisaties. “Er bestaat al heel wat wetenschappelijk onderzoek naar het concept”, legt van Nunen uit. “Maar bijna altijd wordt het veel te eenvoudig voorgesteld. Veiligheid is veel meer dan het vermijden van incidenten.”
Een ongeval betekent geen slechte veiligheidscultuur
Er werden interviews en focusgroepen met 84 professionals en experten uit het werkveld gehouden. Ook namen er bijna 750 werknemers deel aan de validatie van de evaluatietool. Er is immers veel meer dan het objectief meetbare en waarneembare. Van Nunen legt uit: “Het aantal ongevallen kan je makkelijk meten, maar als je firma af en toe een ongeval kent, betekent dat niet per se dat de veiligheidscultuur slecht is. Je moet ook kijken naar het veiligheidsgevoel, naar attitudes en percepties.”
Integrated Safety Culture Assessment
Van Nunen ontwikkelde met het ‘Integrated Safety Culture Assessment’ (ISCA) een toegepast evaluatie-instrument waarbij met technologisch, menselijke en organisatorische aspecten rekening wordt gehouden. De nieuwe tool brengt alle aspecten in kaart en dat vertaalt zich in een gedetailleerde score per veiligheidscultuurdomein.
Voor de niet-observeerbare waarnemingen zijn er uiteindelijk in totaal 87 vragen ontwikkeld, waarvan 79 voor werknemers, 72 voor managers, 62 voor veiligheidsverantwoordelijken en 38 voor externe partners. De thema's die bevraagd worden zijn onder meer
- Supervisor commitment & leadership
- Dealing with accidents
- Dealing with near-misses
- Victim blaming
- Management commitment
- Priority for safety
- Employee commitment
- Involving employees
- Safety department commitment
- Impact safety department
- ...
Op maat en doelgericht
Van Nunen: “Het is geen one size fits all instrument. Het instrument houdt rekening met de specifieke noden en de context van het bedrijf. Op basis van de tool kan een organisatie een erg doelgerichte verbeteringsstrategie uitwerken.”
Interne benchmarking
Omwille van de grote verschillen tussen bedrijven en sectoren kunnen de scores van meerdere ondernemingen evenwel niet met elkaar vergeleken worden. Van Nunen: “De score is vooral bedoeld als een interne benchmarking: ISCA brengt de veiligheidscultuur in kaart, formuleert aanbevelingen en wil uiteindelijk veranderingen bewerkstelligen die tot een verbeterde veiligheidscultuur leiden.”
Doctoraat
Op 14 maart 2023 verdedigde Karolien van Nunen, tevens lid van de redactieraad van Veiligheidsnieuws voor Prebes, haar doctoraat in de veiligheidswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen (leerstoel Vandeputte), met als titel “Safety Cultivation. An integrative approach to improve organisational safety”.
Vanuit Prebes willen we Karolien van harte feliciteren met haar doctoraat!
Meer informatie
- Veiligheidscultuur: doctoraat van Karolien van Nunen | Beswic