Bedrijven in zowel Nederland als Belgie die VCA-gecertificeerd zijn, moeten vanaf 1 juli de benodigde vaardigheden benoemen in de functieomschrijving van leidinggevenden en deze vaardigheden terug laten komen in de beoordeling. Bij het benoemen van de benodigde vaardigheden moet rekening gehouden worden met de specifieke risico’s van het bedrijf (reeds benoemd in vraag 2.1 en vraag 2.2 van VCA 2017/6.0) en andere bedrijfsspecifieke omstandigheden, zoals de opbouw van het personeelsbestand.
Niet alle personen die leidinggeven, bezitten van nature de juiste vaardigheden om zich ook als leidinggevende te gedragen. Denk daarbij aan feiten verzamelen, analyse van die feiten, besluiten hoe het werk veilig en gezond moet worden aangepakt, communicatie met de medewerkers en monitoren (inclusief toezicht houden).
Om ervoor te zorgen dat leidinggevenden daadwerkelijk over deze leiderschapsvaardigheden beschikken, heeft SSVV de VCA 2017/6.0 op dit punt aangepast. Dit betekent dat bedrijven de benodigde vaardigheden moeten benoemen én de leidinggevenden actief moeten ondersteunen bij het verkrijgen van deze vaardigheden. Deze aanpassing is vanaf 1 juli 2025 van kracht via een besluit. Hiermee wordt geborgd dat bedrijven verantwoordelijkheid nemen voor de leiderschapsvaardigheden van hun leidinggevenden en actief bijdragen aan leiderschap.
Veilig werken is het beheerst nemen van aanvaardbare risico’s. Leidinggevenden zijn daarbij belangrijk. Leidinggevenden hebben invloed op de keuze van werkmethodes, de in te zetten medewerkers en de communicatie op het werk. Daardoor zijn leidinggevenden bepalend voor het beheersen van het werk en het beperken van de risico’s tot uitsluitend voor het bedrijf “aanvaardbare risico’s”.
Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV) begrijpt dat deze wijziging belangrijk is voor bedrijven. Daarom is besloten dat, indien bij audits blijkt dat een bedrijf hier nog onvoldoende invulling aan heeft gegeven, dit tot 1 juli 2026 uitsluitend kan leiden tot een “verbeterpunt”. Voor dit onderwerp worden voorlopig geen afwijkingen geschreven, omdat het belangrijk is dat elk bedrijf voldoende tijd krijgt om de beste oplossing te kiezen en te implementeren.
Om bedrijven hierbij te ondersteunen heeft SSVV het opleidingstraject “Leidinggeven aan veilig werk” ontwikkeld dat bedrijven kunnen inzetten. Kandidaten verkrijgen een diploma “Leidinggeven aan veilig werk” en dit diploma wordt bijgeschreven in het Centraal Diploma Register (CDR) van SSVV. De training "leidinggeven aan veilig werk" is door SSVV als een voorbeeld ontwikkeld. Het is dus NIET verplicht gebruik te maken van dit opleidingstraject. Het is immers een aanvullende vorming die wordt aangeboden die facultatief kan worden geïmplementeerd. De VCA checklijst 2017/6.0 voorziet hierin geen dwingend karakter of verplichting.