De verbrandingsgassen van draagbare generatoren die gebruikt worden wanneer de elektriciteit uitvalt bij een storm, bevatten CO. Als deze generatoren binnen zijn geplaatst of de uitlaatgassen zijn gericht naar de bewoning, kunnen deze gemakkelijk aanleiding geven tot dodelijke concentraties.
Draagbare generatoren
Draagbare generatoren worden niet enkel ingezet wanneer elektriciteit is onderbroken zoals na een storm, maar ook op werven, door de brandweer, enz.
Maar ook in de vrije tijd kunnen deze risico’s optreden. Zo werden tijdens een feestje in een bunker in Oslo een 20-tal jongeren bevangen van CO door het inzetten van een generator.
Gevaren van CO
CO is een geurloos en kleurloos gas dat ontstaat bij onvolledige verbranding van gas, kolen, stookolie, benzine of hout.
Belangrijke bronnen van CO zijn niet alleen het huishouden (verwarmingsapparaten en warmwatertoestellen), maar ook het verkeer en de industrie. Bij een brand kunnen grote hoeveelheden CO vrijkomen, vooral als er een smeulend vuur is.
Via de ademhaling dringt het door in het bloed en verstoort het transport van zuurstof door de rode bloedlichaampjes. Bij een intoxicatie wordt de concentratie in het bloed gemeten van CO gebonden aan hemoglobine (Carboxyhemoglobine of HbCO).
De grenswaarde werd in 2018 verlaagd naar 20 ppm. Vanaf 200 ppm is er duizeligheid en hoofdpijn. Na 45 minuten is er bewustzijnsverlies bij 800 ppm en na 2 - 3 uur een overlijden.
Koolmonoxidevergiftigingen na grote stormen: draagbare generatoren zijn een boosdoener
Orkaan Laura die in augustus 2020 door de Verenigde Staten raasde, heeft meer doden gemaakt door CO-vergiftiging dan door de storm zelf. Ook na de orkaan Katrina in 2005 waren er 10-tallen CO-intoxicaties. Hoe is dit te verklaren?
Na een storm zijn ook nutsvoorzieningen zoals elektriciteit beschadigd en uitgevallen. De getroffen bevolking kan gebruik maken van draagbare generatoren in de periode tot de elektriciteit is hersteld.
De verbrandingsgassen van de draagbare generatoren bevatten CO. Als deze generatoren binnen zijn geplaatst of de uitlaatgassen zijn gericht naar de bewoning, kunnen deze gemakkelijk tot dodelijke concentraties aanleiding geven.
In de periode tussen 2005 en 2017 stierven er volgens de Consumer Product Safety Commission in de Verenigde Staten 900 personen.
In het wetenschappelijk artikel “Storm-Related Carbon Monoxide Poisoning: Lessons Learned from Recent Epidemics” worden lessen getrokken uit 12 stormen in de Verenigde Staten tussen 1993 en 2005.
CO-vergiftigingen in België
Eén van de opdrachten van het Antigifcentrum is het opvolgen van de CO-intoxicaties in België.
Ieder jaar zijn er 10-tallen doden tgv CO-vergiftiging. In 2019 waren er 29 slachtoffers en in 2018 21 slachtoffers. Eind 2019 berichte Prebes nog over een campagne van de Vlaamse overheid om te wijzen op de risico’s in onze woning tgv een slechte verbranding.
Een paar jaar geleden heeft de Nederlandse Onderzoeksraad een studie gemaakt over Koolmonoxide - Onderschat en onbegrepen gevaar voor veilige verbrandingsinstallaties.
Meer informatie
- Let op voor koolmonoxidevergiftiging bij draagbare generatoren | BeSWIC
- CO risico’s bij de opslag van houtpellets
- Helicopters in de bouw: risico’s (met oa CO-intoxicatie)
- Carbon Monoxide Poisonings Spike After Big Storms. Portable Generators Are A Culprit
- Safety first: Use gas-powered generators with care
- Minstens veertien doden door orkaan Laura in de Verenigde Staten
- Generator Safety Tips That Will Get You Through a Storm, and Maybe Save Your Life
- Clinical Guidance for Carbon Monoxide (CO) Poisoning After a Disaster