Het beheersen van aanrijdgevaar in de bouwsector
Nieuws

Het beheersen van aanrijdgevaar in de bouwsector

Ongevallen waarbij werknemers worden aangereden door rollend materieel of worden gegrepen door bewegende machines komen nog veel te vaak voor, zeker in de bouwsector. Nochtans kunnen dit soort ongevallen vermeden worden door technische oplossingen zoals camera’s en sensoren die de mens detecteren (de zogenaamde detectiesystemen).

  • 06 okt. 2025
  • Bouw

Deze detectiesystemen grijpen in bij een automatisch aangedreven machine of alarmeren de persoon die de machine bestuurt.

Initiatieven bij onze buurlanden

In dit artikel overlopen we enkele gidsen, documenten, campagnes en ander materiaal uit een aantal buurlanden (Nederland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Duitsland). Deze informatiebronnen zijn niet enkel nuttig voor de bouwsector maar ook voor andere sectoren zoals transportsector, intern vervoer, contractingwereld, …

Nederland: ‘Governance Code Veiligheid in de Bouw’ (GCVB) over aanrijdgevaar

Om ervoor te zorgen dat de veiligheidscultuur in brede zin verbetert, hebben een aantal toonaangevende Nederlandse bouwondernemingen, opdrachtgevers en adviesbureaus de handen ineengeslagen. Samen hebben zij de ‘Governance Code Veiligheid in de Bouw’ (GCVB) opgesteld en in januari 2014 ondertekend.

Vanuit de code wordt het streven naar een veilige sector niet gezien als een wedloop of wettelijke verplichting, maar als een gezamenlijke en maatschappelijk belangrijke extra inspanning waarbij ze elkaar helpen en zoeken naar continue verbetering. De code heeft verschillende onderwerpen/thema’s en instrumenten en men kan de code ook onderschrijven op de website van de GCVB.

Op de website van de GCVB vind je binnen het thema standaardisatie en uniformering het instrument reductie en voorkomen van aanrijdgevaar.

Meer informatie is beschikbaar op volgende websites:

De animaties (van 2 minuten) en infographics van het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verdienen ook een vermelding. Dit initiatief vertelt op een laagdrempelige manier verhalen, feiten en lessen van waargebeurde ongevallen. Een aantal hebben te maken met dit brede risicoveld en zijn beschikbaar op de website van het RIVM:

Frankrijk: Stop collision-project

Het STOP COLLISION-project heeft tot doel de inspanningen van de bouwsector in Frankrijk te concentreren op oplossingen om het risico op verplettering op bouwplaatsen uit te bannen. In Frankrijk vallen er jaarlijks tussen de 10 en 20 ernstige of dodelijke arbeidsongevallen te betreuren als gevolg van een aanrijding tussen een voertuig en een voetganger op een bouwplaats.

Bouwbedrijven, verhuurders van materieel, hun beroepsverenigingen en het ‘Organisme Professionnel de Prévention du Bâtiment et des Travaux Publics’ (OPPBTP) hebben zich verenigd in dit project.

Ter gelegenheid van enkele evenementen werden een aantal presentaties in het Frans gemaakt en beschikbaar gesteld op de website van het project.

Meer informatie (inclusief het communiqué) is beschikbaar in het Frans op de website van OPPBTP: Stop Collision : le secteur de la construction se mobilise pour supprimer le risque de heurt engin-piéton sur les chantiers.

Verenigd Koninkrijk: gids van de Construction Plant-hire Association (CPA)

Deze gids van de Construction Plant-hire Association (CPA) is bedoeld om eigenaren, gebruikers, operators, managers en externe leveranciers te adviseren en te informeren over de vereisten voor de installatie, het gebruik en het beheer van menselijke vormherkenning (‘Human Form Recognition-systemen’, HFRS) die op bouwmachines zijn geïnstalleerd om de aanwezigheid van mensen in bepaalde gevarenzones te detecteren en te waarschuwen.

Het gebruik van systemen voor menselijke vormherkenning is een opkomende technologie en momenteel zijn er slechts beperkte toepasselijke normen beschikbaar. Sommige technische specificaties in deze publicatie zijn dan ook een ambitie van de sector om te voldoen aan de behoeften van de sector op het gebied van betrouwbare en nauwkeurige systemen.

Hoofdstuk 3.4 van de gids geeft de aanbevolen minimale detectiezone-instellingen (in 2-D) voor een reeks van 12 typische bouwmachines. In bijlage E worden de 12 bouwmachines met de detectiezones in 3D voorgesteld.

De publicatie verwijst ook naar enkele ISO-standaards zoals ISO 13849: Safety of machinery - Safety-related parts of control systems, ISO 16001: Earth-moving machinery - Object detection systems and visibility aids en ISO 21815: Earth-moving machinery - Collision warning and avoidance.

De gids is beschikbaar in het Engels op de website van CPA: Good Practice Guidance for Use of Machine-mounted Human Form Recognition Systems.

Daarnaast zijn er meer dan 250 andere documenten beschikbaar via de rubriek Publications op dezelfde website. Ook de website van HSE verdient een vermelding (in het Engels):

Duitsland: Netwerk bouwmachines en nutsvoertuigen

Dit Duitse netwerk bouwmachines ondersteunt en bevordert het veilige en economische gebruik van mobiele machines (‘non road mobile machines’, NRMM) en bedrijfsvoertuigen (‘commercial vehicles’, CV) voor de volgende sectoren:

  • op bouwplaatsen, in de tuin- en landschapsarchitectuur
  • in de grondstoffen- en recyclingindustrie
  • in de logistieke sector en bij de overslag van goederen
  • in de land- en bosbouw
  • in industriële installaties en op bedrijfsterreinen
  • bij het afslaan van de weg in het wegverkeer en in (drukke) verkeersruimtes

In deze toepassingsgebieden richt het netwerk zich op de voorschriften voor arbeidsveiligheid, met de vraag: “Hoe kunnen technische oplossingen economische processen mogelijk maken en tegelijkertijd de arbeidsveiligheid verbeteren?”

Volgende publicaties zijn beschikbaar in het Engels of het Duits:

Ook de website stop-defeating.org verdient een vermelding. Deze website, die ontwikkeld werd door vertegenwoordigers van Duitse sociale ongevallenverzekeringsinstellingen, biedt sectoroverschrijdende informatie en hulpmiddelen voor zowel fabrikanten als gebruikers van machines om het omzeilen van veiligheidsvoorzieningen te voorkomen. De website, die voor het eerst in 2010 werd gepubliceerd, is in 2024 volledig herzien en er is nieuw materiaal in het Duits en Engels toegevoegd. Je vindt er ook een survey rond omzeilen van beveiligingen, die dateert uit de periode 2020-2022.

Meer uitleg is beschikbaar in het Engels op de website van het ‘Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichten Unfallversicherung’ (IFA): Prevent the defeating of safeguards.

Meer informatie

Tijdens Prenne 76 op 20 november in Kortrijk Xpo kan je volgende modules rond bouw volgen:

  1. Bouw 1 | Actoren in de bouw – wat zijn hun verantwoordelijkheden en verplichtingen
  2. Bouw 2 | Kleine Tools, Grote Risico's: wat kan fout gaan met opzetstukken?
  3. Bouw 3 | duurzaamheid in de bouw
  4. Bouw 4 | Ergonomie in de bouw - Oplossingen mogelijk?
  5. Bouw 5 | Hijswerkzaamheden / lasten aanslaan: Essentiële aandachtspunten voor de PA
Bron: Beswic

Gerelateerde opleidingen

Webinar
Werken met derden

Werken met derden

  • Bouw, Veiligheidscultuur, Wetgeving, Arbeidsveiligheid
  • online
  • In Company
  • Eén dag
  • 225
Asbest herkennen en voorkomen

Asbest herkennen en voorkomen

  • Bouw, Gevaarlijke stoffen, Arbeidshygiëne, Gezondheid, Wetgeving, Arbeidsveiligheid
  • Ondernemerscentrum Roeselare
  • In Company
  • Eén dag
  • 420
BA4-BA5 met hoogspanning

BA4-BA5 met hoogspanning

  • Bouw, Wetgeving, Arbeidsveiligheid
  • Deba Medium Voltage Competence Center - Deinze
  • In Company
  • 2 dagen
  • 635

Veiligheidsnieuws

Veiligheidsnieuws is hét vakblad voor preventieadviseurs. Het bevat artikels, praktijkcases, nieuwe trends, onderzoeken … Het verschijnt 4 maal per jaar (72 pagina's) in maart, juni, september en december met een oplage van meer dan 8.000 exemplaren (6.500 print en 1.500 digitaal).

Gerelateerde artikels & podcasts

Nieuws

Jaarlijkse bliksemactie op bouwplaatsen: vallen van hoogte blijft het grootste risico

De jaarlijkse bliksemactie op bouwplaatsen van de Arbeidsinspectie - Toezicht op het Welzijn op het Werk van de FOD Werkgelegenheid bracht ook in 2025 aan het licht dat het risico op vallen van hoogte nog steeds het grootste risico is in de bouwsector.
  • Bouw
  • 08 sep. 2025
Nieuws

Constructiv publiceert jaarverslag 2024

Het jaarverslag van Constructiv kan je raadplegen op hun website. Het belicht dit jaar een duidelijk thema: de plaats van vrouwen in de bouw.
  • Bouw
  • 04 jul. 2025

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Schrijf je hieronder in op één of meerdere van onze nieuwsbrieven of verken eerste even onze voorbeelden.

Nieuwsbrief

Het laatste nieuws in de preventiewereld, inclusief tips & tricks, ...

Tweewekelijks

Vacatureflash

Overzicht van de nieuwe vacatures in de preventiewereld

Elke donderdag

Opleidingen

Prenne, opleidingen, provinciale activiteiten, ...

Wekelijks

Starters

Infomail waar we starters wegwijs maken in de preventiewereld

Driemaandelijks