Er bestaat een systeem om de andere landen van de Europese Unie te verwittigen voor gevaarlijke producten, Safety Gate genaamd. Safety Gate is een Europees alarmsysteem voor snelle uitwisseling van informatie tussen de Europese lidstaten over gevaarlijke producten met uitzondering van voedingsmiddelen, farmaceutica en medische hulpmiddelen.
Nationale overheden waarschuwen het centrale contactpunt bij de Europese Commissie wanneer zij gevaarlijke producten op hun markt ontdekken. Wanneer de Europese Commissie vervolgens die informatie doorstuurt naar de andere lidstaten, kan de verkoop van het product ook in deze landen worden verboden of aan voorwaarden worden gebonden.
Hierdoor wordt gegarandeerd dat alle lidstaten snel op de hoogte worden gebracht van de aanwezigheid van producten op de Europese markt die een risico vormen voor de veiligheid van de consument.
Safety Gate blijkt steeds effectiever te functioneren. Uit het jaarverslag van de Europese Commissie blijkt dat in 2024 een recordaantal van 4137 waarschuwingen werd uitgevaardigd – het hoogste aantal sinds de oprichting van het systeem in 2003. Volgens de Commissie toont deze stijging aan dat het vertrouwen in het Safety Gate groeit. Nationale autoriteiten maken steeds vaker gebruik van het platform om snel op te treden tegen producten die een risico vormen voor de gezondheid of veiligheid van consumenten. Ook de opvolging van meldingen verloopt vlot: in totaal werden meer dan 4200 maatregelen genomen om gevaarlijke artikelen uit de handel te halen of verdere verkoop te verbieden.
Cosmetica vormden in 2024 opnieuw de grootste groep risicoproducten. Maar liefst 36% van de meldingen betrof schoonheids- en verzorgingsproducten. Daarna volgden speelgoed (15%), elektrische apparaten (10%), motorvoertuigen (9%) en chemische producten (6%). In bijna de helft van alle meldingen speelden schadelijke chemische stoffen een centrale rol.
Onder de aangetroffen gevaarlijke stoffen bevonden zich onder meer cadmium, nikkel en lood in sieraden, allergene geurstoffen in lichaamsverzorging en weekmakers in kleding. Opvallend is dat 97% van de gemelde cosmetica het verboden parfum BMHCA bevatte – een synthetische stof die schadelijk is voor het voortplantingssysteem en huidirritaties kan veroorzaken.
Sinds 2022 helpt de eSurveillance metaengine nationale markttoezichtautoriteiten bij het identificeren van online aanbiedingen van gevaarlijke producten die in Safety Gate zijn gesignaleerd. Elke dag doorzoekt de applicatie het internet in alle officiële talen van de EU/EER om gevaarlijke producten op te sporen die gemeld zijn en te koop worden aangeboden aan Europese consumenten.
De gedetecteerde aanbiedingen worden automatisch doorgestuurd naar de autoriteiten in de lidstaten die verantwoordelijk zijn voor de handhaving van de wetgeving, die ze vervolgens snel kunnen traceren naar de verkopers en opdracht kunnen geven om de aangeboden producten daadwerkelijk uit de handel te nemen. Dit draagt bij aan de harmonisatie van handhavingsmaatregelen en helpt de uitdagingen van het toezicht op de online verkoop van gevaarlijke producten aan te gaan. Vorig jaar heeft de eSurveillance metasearch engine bijna 4.000 meldingen van Safety Gate verwerkt, ongeveer 1,6 miljoen websites geanalyseerd en ongeveer 5.300 online winkels geïdentificeerd die mogelijk producten aanbieden waarover meldingen zijn binnengekomen.