Die daling is volgens Laureen Steinier, adviseur arbeidsongevallen bij Assuralia, geen toeval: “Een versterkt wettelijk kader, technologische vooruitgang en een groeiend bewustzijn rond veiligheid zorgen voor een nieuwe preventiecultuur op de werkvloer.”
Toch blijven uitdagingen bestaan. Zo is het aantal ongevallen op weg van en naar het werk sinds het einde van de coronapandemie opnieuw gestegen – met 5% in 2023 tegenover het jaar ervoor, en zelfs met 21,6% over een periode van tien jaar. Volgens Steinier hebben bedrijven vaak moeite om deze ongevallen in hun preventiebeleid op te nemen, terwijl ook daar preventie mogelijk en noodzakelijk is.
Verzekeringsmaatschappijen spelen een actieve rol in het verbeteren van veiligheid op de werkvloer. Om werkgevers bewust te maken, hebben verzekeraars tal van hulpmiddelen ontwikkeld (informatiefiches, checklists, tests en quizzen…) die ter beschikking worden gesteld en gemakkelijk herbruikbaar en integreerbaar zijn in hun preventiebeleid. Daarnaast bieden ze ook opleidingen aan, hulp bij het opstellen van een preventieplan, enzovoort. Verzekeraars werken ook samen met federale en regionale agentschappen zoals VIAS, VSV of het AWSR om hun aanbod aan te vullen.
Een belangrijk struikelblok blijft echter het gebrek aan gezag van de werkgever, die werknemers niet kan verplichten om opleidingen te volgen over veiligheid op het woon-werktraject, aangezien dit tot de privésfeer behoort. Dit in tegenstelling tot veiligheid op de werkplek, waarvoor de werkgever wel verantwoordelijk is.
Ook Fedris - het federale agentschap voor beroepsrisico’s - speelt ook een rol in de preventie van arbeidsongevallen, dankzij de informatie in haar databank. Die gegevens maken het onder meer mogelijk om de preventieacties van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg en andere preventieorganisaties te ondersteunen. Daarnaast identificeert Fedris bedrijven die als “verhoogd risico” worden beschouwd wanneer hun risicograad de vastgestelde gemiddelden overschrijdt, wat aanleiding geeft tot een opvolging van het bedrijf.
Assuralia, de beroepsfederatie van verzekeraars, investeert in preventie op meerdere niveaus. In 2022 liep een samenwerking met het Consortium voor de erkenning van competenties om het belang van opleidingen en certificering onder de aandacht te brengen. Sinds 2024 wordt ook onderzocht welke risico’s gepaard gaan met het gebruik van zachte mobiliteit – zoals fietsen en steps – op het woon-werktraject. De resultaten moeten zowel werkgevers als werknemers aanzetten tot bewust gedrag.
Binnen het Technisch Comité voor Preventie, waar Assuralia samenwerkt met onder andere Fedris en de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, worden momenteel voorstellen besproken om ernstige arbeidsongevallen beter te analyseren. “Door de beschikbare data te structureren en beter te benutten, mogelijk zelfs met behulp van artificiële intelligentie, kunnen we gerichter ingrijpen en nog meer levens beschermen,” besluit Steinier.
Assuralia heeft in samenwerking met de beroepsverenigingen van raadgevende artsen richtlijnen voor verzekeraars en raadgevende artsen opgesteld. Dat gebeurde al in 2022. De richtlijnen moeten een transparant verloop en empathische opvolging van de medische expertise garanderen ten voordele van elke patiënt die langsgaat bij een raadgevend arts.