Ze moeten dat doen door bij het ontwerp, de inrichting en aanpassing van werkposten de ergonomische principes mee in rekening te brengen. En dat is niets te vroeg want MSA-klachten zijn samen met psychosociale aandoeningen de voornaamste redenen waarom mensen langdurig uitvallen op het werk.
"Werkgevers moeten voortaan met ergonomie omgaan zoals ze doen met pakweg arbeidsveiligheid of psychosociale belasting: op een beleidsmatige manier, op basis van een risicoanalyse van de ergonomische risico’s, zoals tillen, duwen, trekken, repetitieve bewegingen of langdurig zitten/staan. Op zich was een risicoanalyse eerder al verplicht maar een nieuw hoofdstuk ‘algemene bepalingen’ legt daar nu extra de nadruk op. De risicoanalyse moet jaarlijks geëvalueerd worden opdat het de basis kan zijn voor een dynamisch ergonomiebeleid. Op basis van de resultaten van de risicoanalyse, moeten namelijk gerichte acties ingepland en opgevolgd worden. Het is dus niet langer mogelijk om af te wachten tot er zich problemen voordoen en reactief in te grijpen. Het is aan de preventieadviseur om de nodige acties te ondernemen en, indien het ontbreekt aan kennis, zich hierbij te laten ondersteunen door een deskundig ergonoom om doeltreffende preventiemaatregelen te waarborgen.”
Positieve signalen
“Het is niet onlogisch dat bedrijven die zich daar in het verleden niet op toegelegd hadden op een jaar tijd nog niet de beste leerlingen van de klas zijn”, zegt Kristien. “We merken bij IDEWE echter dat heel wat werkgevers een wake-upcall gekregen hebben en momenteel op zoek zijn hoe ze hun welzijnsbeleid kunnen optimaliseren. Onze ergonomen stellen een toenemende vraag naar verduidelijking en ondersteuning vast, en dat zal ongetwijfeld zijn vruchten afwerpen. Ergonomie is een ruim begrip dat verder gaat dan de preventie van biomechanische problemen veroorzaakt door een verkeerde houding of de gevolgen van veel heffen en tillen. Er is ook een psychosociale component. Als mensen zich goed voelen in hun job, dan zullen nek- en rugklachten een ander effect hebben op bijvoorbeeld het ziekteverzuim dan als mensen zich aan hun lot overgelaten voelen.”
Ergonomie-audit
Omdat de wetgever aanstuurt op een dynamisch ergonomiebeleid begint ondersteuning steevast met een audit. “We gaan na welke initiatieven een bedrijf al genomen heeft. Vaak wordt ergonomie immers wel al vermeld in het jaaractieplan, maar gaat het hoogstens over losse acties die niet gebaseerd zijn op een visie of die geen welbepaald doel voor ogen hebben. De nulmeting dient nadien als basis om een strategie te kunnen uitbouwen die ingebed zit in het algemeen welzijnsbeleid. Het is tegelijk een manier om knelpunten zichtbaar te maken en de ergonomiediscipline te laten leven in een bedrijf.”
Niets doen kost handenvol geld
Als gezondheidseconoom onderzoekt Jonas Steel van IDEWE de kosten en de baten van welzijnsinspanningen. “Ook al valt er op dit ogenblik nog weinig te vertellen over de impact van de gewijzigde wetgeving, we weten uit eerder onderzoek wel wat het betekent om als werkgever te investeren in een geïntegreerd welzijnsbeleid”, zegt hij. “MSA zijn één van de belangrijkste oorzaken voor langdurig ziekteverzuim. Zo komen ze meer en meer voor en dat zal in de toekomst niet zo gauw veranderen. Niets doen kost de samenleving en de werkgevers handenvol geld. In een Belgische studie werd berekend dat het gaat over 1.519 euro aan directe gezondheidskosten per persoon per jaar en 3.247 euro per persoon per jaar ten gevolge van absenteïsme. Dat zijn kosten die gedeeltelijk voor rekening zijn van de werkgever, in de vorm van gewaarborgd loon, en gedeeltelijk voor de sociale zekerheid. Het aandeel van de werkgever wordt bovendien almaar groter."
Preventief aanpakken
“We hebben bij een van onze grote retaillogistieke klanten, die 4.000 medewerkers tewerkstelt, kunnen bestuderen hoe absenteïsme en klachten evolueerden als je het probleem aanpakt met een doordacht, geïntegreerd beleid. Tussen 2014 en 2022 heeft het bedrijf intensief geïnvesteerd in interventies, de aankoop van ergonomisch materiaal, preventiecampagnes en supervisies door de arbeidsarts. Een onderzoeksgroep van werknemers die veel heffen en tillen werd in die periode onderworpen aan periodieke medische onderzoeken die specifiek gericht waren op MSA. In die zin was deze case een voorloper van wat vandaag heel veel bedrijven, onder impuls van de nieuwe wetgeving, van plan zijn. Naarmate het beleid werd uitgerold daalden de MSA-klachten en het ziekteverzuim systematisch. Was het absenteïsme omwille van musculoskeletale aandoeningen gelijk gebleven, dan had dat 1,6 miljoen euro extra gekost.”
Veiligheidsnieuws is hét vakblad voor preventieadviseurs. Het bevat artikels, praktijkcases, nieuwe trends, onderzoeken … Het verschijnt 4 maal per jaar (72 pagina's) in maart, juni, september en december met een oplage van meer dan 8.000 exemplaren (6.500 print en 1.500 digitaal).
