Uit slaperigheidsmetingen die de VSV (Vlaamse Stichting Verkeerskunde) in december vorig jaar uitvoerde, blijkt dat één op de drie autobestuurders bij een late rit in zijn of haar “biologische nacht” rijdt. Daardoor zijn ze minder alert en lopen ze tot 30% meer risico om in een ongeval betrokken te raken.
Bij autobestuurders die tussen 10 uur ’s avonds en 2 uur ’s nachts onderweg waren, verzamelden de onderzoekers speekselstalen om het melatonineniveau te bepalen – een hormoon dat het slaap-waakritme beïnvloedt. Daarnaast peilden ze met een gestandaardiseerde vragenlijst onder meer naar de mate waarin de proefpersonen zich slaperig voelden
Een onderschat probleem
- Bij 1 op de 3 autobestuurders (33%) gaf het melatoninegehalte aan dat ze reden in hun “biologische nacht” – de periode waarin hun lichaam aangeeft dat ze eigenlijk zouden moeten slapen
- Na middernacht liep dit aandeel zelfs op tot 50%
- Minder dan 1 op de 10 bestuurders (9%) gaf zelf aan dat ze zich niet meer alert voelden tijdens het rijden, wat dus voor een aantal een verkeerde inschatting is
- 2% gaf aan dat ze tijdens de rit de neiging hadden om in te dommelen
Bijkomende risico's
Naast rijden in je biologische nacht zijn er nog bijkomende risicofactoren die ervoor kunnen zorgen dat je slaperig achter het stuur zit, zoals een slechte slaapkwaliteit in de voorafgaande nacht of al een lange tijd wakker zijn:
- 29% gaf zijn slaapkwaliteit in de voorafgaande nacht een onvoldoende
- 4% gaf een ronduit slechte slaapkwaliteit aan
- 13% van de bestuurders gaf aan al meer dan 17 uur wakker te zijn
- 6 op de 10 van deze bestuurders zaten in hun biologische nacht op basis van hun melatoninewaarden, en liep dus een verhoogd risico op ongevallen.
Koffie en powernap als (enige) oplossing
Over oplossingen om slaperigheid achter het stuur te verdrijven, doen de gekste verhalen de ronde. Experts zijn het er echter over eens dat er maar één manier is om je alertheid terug op peil te brengen, en dat is een kort dutje (een “powernap”) in combinatie met een kop koffie. Onderzoek van de VSV toont echter aan dat amper de helft van de Vlaamse automobilisten (49%) weet dat een korte slaappauze de slaperigheid kan verdrijven, voor koffie ligt dat aandeel zelfs nog een stuk lager (21%).
Bereken zelf je biologische nacht
Van 3 februari tot 1 maart voert de VSV een campagne langs de weg met de boodschap “Late rit? Enkel koffie + powernap houden je wakker”.
Op beloofd.be kan je via een online tool zelf je “biologische nacht” berekenen. Verder vind je er tips om slaperigheid te voorkomen vooraleer je vertrekt.
Meer informatie
- Bekijk de gedetailleerde resultaten van het slaperigheidsonderzoek en infografiek “slaperigheid” op www.veiligverkeer.be en de campagne op beloofd.be